Το όζον μπορεί να αποδυναμώνει έναν από τους σημαντικότερους μηχανισμούς ψύξης της Γης, καθιστώντας το πιο σημαντικό αέριο του θερμοκηπίου από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, σύμφωνα με έρευνα.
Μια νέα μελέτη αποκάλυψε ότι οι αλλαγές στα επίπεδα του όζοντος στην ανώτερη και κατώτερη ατμόσφαιρα ευθύνονται για το ένα τρίτο σχεδόν της αύξησης της θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε στα ωκεάνια ύδατα που βρέχονται από την Ανταρκτική κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.
Η βαθιά και ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας στον Νότιο Ωκεανό επηρεάζει τον ρόλο του ως μια από τις κύριες περιοχές απορρόφησης της περίσσειας θερμότητας καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης της θερμοκρασίας ήταν αποτέλεσμα της αύξησης του όζοντος στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Το όζον - ένα από τα κύρια συστατικά του νέφους - είναι ήδη επικίνδυνο ως ρύπος, αλλά η έρευνα δείχνει ότι μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της κλιματικής αλλαγής τα επόμενα χρόνια.
Η Δρ.Michaela Hegglin, αναπληρώτρια καθηγήτρια ατμοσφαιρικής χημείας και μία από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε: "Το όζον κοντά στην επιφάνεια της Γης είναι επιβλαβές για τους ανθρώπους και το περιβάλλον, αλλά η μελέτη αυτή αποκαλύπτει ότι έχει επίσης μεγάλο αντίκτυπο στην ικανότητα των ωκεανών να απορροφούν την υπερβολική θερμότητα από την ατμόσφαιρα.
"Τα ευρήματα αυτά ανοίγουν τα μάτια και σφυρηλατούν τη σημασία της ρύθμισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για να αποφευχθεί η αύξηση των επιπέδων του όζοντος και η περαιτέρω άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας".
Η νέα έρευνα από διεθνή ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Riverside της Καλιφόρνια, δημοσιεύεται στο Nature Climate Change.
Η ομάδα χρησιμοποίησε μοντέλα για να προσομοιώσει τις αλλαγές στα επίπεδα του όζοντος στην ανώτερη και κατώτερη ατμόσφαιρα μεταξύ 1955 και 2000, για να τις απομονώσει από άλλες επιρροές και να αυξήσει την επί του παρόντος ανεπαρκή κατανόηση της επίδρασής τους στην πρόσληψη θερμότητας από τον Νότιο Ωκεανό.
Οι προσομοιώσεις αυτές έδειξαν ότι η μείωση του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα και η αύξηση στην κατώτερη ατμόσφαιρα συνέβαλαν αμφότερες στην αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε στα ανώτερα 2 χιλιόμετρα των ωκεάνιων υδάτων στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη από τη συνολική αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου.
Αποκάλυψαν ότι η αύξηση του όζοντος στην κατώτερη ατμόσφαιρα προκάλεσε το 60% της συνολικής αύξησης της θερμοκρασίας που προκλήθηκε από το όζον και παρατηρήθηκε στον Νότιο Ωκεανό κατά την περίοδο που μελετήθηκε - πολύ περισσότερο από ό,τι είχε θεωρηθεί προηγουμένως. Αυτό προκάλεσε έκπληξη, επειδή οι αυξήσεις του τροποσφαιρικού όζοντος θεωρούνται κυρίως ως κλιματική επιρροή στο βόρειο ημισφαίριο, δεδομένου ότι εκεί παρατηρείται η κύρια ρύπανση.
Το όζον έγινε πρωτοσέλιδο τη δεκαετία του 1980, όταν ανακαλύφθηκε μια τρύπα στο στρώμα του όζοντος ψηλά στην ατμόσφαιρα πάνω από το Νότιο Πόλο, λόγω της ζημίας που προκάλεσαν οι χλωροφθοράνθρακες (CFC), ένα αέριο που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία και στα καταναλωτικά προϊόντα.
Το στρώμα του όζοντος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς φιλτράρει την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία από το να φτάσει στην επιφάνεια της Γης. Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, μια διεθνή συμφωνία για τη διακοπή της παραγωγής CFCs.
Ο Δρ.Hegglin δήλωσε: "Γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι η μείωση του όζοντος ψηλά στην ατμόσφαιρα έχει επηρεάσει το επιφανειακό κλίμα στο νότιο ημισφαίριο. Η έρευνά μας έδειξε ότι η αύξηση του όζοντος στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία συμβαίνει κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο και "διαρρέει" στο νότιο ημισφαίριο, αποτελεί επίσης σοβαρό πρόβλημα.
"Υπάρχει ελπίδα για την εξεύρεση λύσεων και η επιτυχία του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ στη μείωση της χρήσης των CFC δείχνει ότι η διεθνής δράση είναι εφικτή για την αποτροπή ζημιών στον πλανήτη".
Το όζον δημιουργείται στην ανώτερη ατμόσφαιρα από την αλληλεπίδραση μεταξύ των μορίων οξυγόνου και της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου. Στην κατώτερη ατμόσφαιρα, σχηματίζεται λόγω χημικών αντιδράσεων μεταξύ ρύπων, όπως τα καυσαέρια των οχημάτων και άλλες εκπομπές.
Οι μεταβολές στις συγκεντρώσεις όζοντος στην ατμόσφαιρα επηρεάζουν τους δυτικούς ανέμους στο Νότιο Ημισφαίριο, καθώς και την πρόκληση αντίθετων επιπέδων αλατιού και θερμοκρασίας κοντά στην επιφάνεια του Νότιου Ωκεανού. Και τα δύο επηρεάζουν τα ωκεάνια ρεύματα με διαφορετικούς τρόπους, επηρεάζοντας έτσι την πρόσληψη θερμότητας από τους ωκεανούς.
Ημ/νία καταχώρησης: 2/4/2022
[GR] Greek
[EN] English