Ημερομηνία: 21 Φεβρουαρίου 2021

 

 

Σήμερα θα ταξιδέψουμε στην Φυτεία του νομού Ημαθίας. Ένα χωριό στις ανατολικές παρυφές του Βέρμιου. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως γύρω από το χωριό υπάρχουν διάσπαρτες αγροτικές εκτάσεις μέσα στην πυκνή βλάστηση θυμίζοντας τις αντίστοιχες φυτείες σε χώρες της νότιας Αμερικής (εικόνα 1).

 

Περισσότερες πληροφορίες από την wikipedia

Η Φυτεία ή Φυτιά είναι ορεινός οικισμός με 409 κατοίκους (απογραφή 2011), σε υψόμετρο 540μ στις πλαγιές του Βερμίου. Βρίσκεται 13 χλμ. από την πόλη της Βέροιας και 15 χλμ. από την πόλη της Νάουσας, 5 χλμ. από το Δημοτικό διαμέρισμα Τριλόφου, 5 χλμ. από το Κωστοχώρι και 5χλμ. από το Αρκοχώρι. Επίσης βρίσκεται 10 χλμ. από το χιονοδρομικό κέντρο του Σελίου, με το οποίο συνδέεται με χωματόδρομο είτε μέσω Μαρούσιας είτε μέσω Κωστοχωρίου.

 

Η περιοχή της Φυτιάς σύμφωνα με ενδείξεις κατοικείται από την αρχαιότητα. Το χωριό ονομαζόταν Τσόρνοβο ή Τσέρνοβο που σημαίνει μαύρο κρασί (tserno vino) λόγω του σκούρου κόκκινου κρασιού που παρήγαγαν οι αμπελώνες του. (Άλλωστε οι Φυτιώτες μέχρι και σήμερα θεωρούνται από τους καλύτερους αμπελουργούς και παρασκευαστές κρασιού της περιοχής). Μετονομάστηκε το 1926 σε Φυτεία και τα νεώτερα χρόνια σε Φυτιά. Όλες οι μαρτυρίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι οι κάτοικοι της Φυτιάς έχουν ελληνική καταγωγή και ανέκαθεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Εξάλλου το λεξιλόγιο των κατοίκων ακόμα και των γηραιότερων είναι αμιγώς ελληνικό με ελάχιστα κατάλοιπα άλλων γλωσσών. Ενδεικτικά είναι εξάλλου τα λεγόμενα τα "Δίστιχα της Φυτειάς" όπως διασώθηκαν από τον αείμνηστο π. Αθανάσιο Αν. Μαρμαρά και χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Κατά την επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι της Φυτείας αγωνίστηκαν κατά των Οθωμανών. Σπουδαίος αγωνιστής της επανάστασης του 1821 ήταν ο Ιωάννης Αθανασίου. Το 1822 κατά τη διάρκεια της επανάστασης έγινε και η πρώτη καταστροφή του χωριού. Η δεύτερη καταστροφή του χωριού έγινε κατά τον εμφύλιο πόλεμο 1945-1949. Από τη Φυτιά θεωρείται ότι κατάγεται ο Άγιος Τιμόθεος ο Οσιομάρτυς εκ Βεροίας ο οποίος γεννήθηκε περίπου το 1762, έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος και με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 μαρτύρησε μαζί με άλλους μοναχούς στο Λευκό Πύργο (που χρησιμοποιούνταν τότε ως φυλακή), το 1822 ύστερα από βασανιστήρια των Οθωμανών. Επίσης από τη Φυτιά καταγόταν ο Όσιος Αγιορείτης μοναχός Φιλάρετος Κωνσταμονίτης, ο οποίος γεννήθηκε στα 1890. Στο μοναστήρι πήγε τον Νοέμβριο του 1912, αφού ευρισκόμενος στη Θεσσαλονίκη λίγες μέρες πριν, ο κατά κόσμον Αντώνιος, είδε στον ύπνο του τον Άγιο Δημήτριο να τον παρακινεί έντονα να φύγει για το Άγιον Όρος. Ενθρονίστηκε ως Ηγούμενος στις 21-5-1949 και κοιμήθηκε στις 28-1-1963. Τα λείψανά του σαν κεχριμπάρι, αναδίδουν μια λεπτή ευωδία. Στον Μακεδονικό Αγώνα 1904-1908 πήραν μέρος αρκετοί Φυτιώτες, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν επίσημα ως Μακεδονομάχοι από το ελληνικό κράτος το 1963 και αρκετοί έπεσαν νεκροί στις μάχες. Στο μέτωπο της Αλβανίας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο του 1940 έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι υπέρ της Πατρίδος οι Φυτειώτες στρατιώτες Καμπίσιος Βασίλειος, Λιόλιος Δημήτριος, Μαρμαράς Σταύρος και Ραυτόπουλος ή Ραφτόπουλος Ευάγγελος. Στη Φυτιά γεννήθηκε και μεγάλωσε η αγωνίστρια της ΕΠΟΝ και εξέχον στέλεχος του ΚΚΕ συγγραφέας Όλγα Μάστορα - Ψαρογιάννη. Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου (και συγκεκριμένα ένα τμήμα που διασώθηκε από τον παλιό ναό) κηρύχθηκε το 1969 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το ελληνικό κράτος. Στους τοίχους του υπάρχουν τοιχογραφίες αγίων, με πιο εντυπωσιακή αυτή του αγίου Νέστορα. Κατά την παράδοση, από το μάτι του αγίου φαίνεται να τρέχει αίμα από τότε που μουσουλμάνοι προσπάθησαν να το βγάλουν αλλά, σκαλίζοντας την τοιχογραφία, ανάβλυσε αίμα τρέποντάς τους σε φυγή.

 

Πρόγνωση καιρού για την Φυτεία Ημαθίας ΕΔΩ

 

Δορυφορικες εικόνες της Φυτείας (πηγή: google earth)

Εικόνα 1.

 

 

Δημήτρης Καμπόλης

Φυσικός, κατεύθυνσης περιβάλλοντος και μετεωρολογίας - MSc

AMS member

YouWeather.com